۷ تا از کاربردهای زعفران در صنعت داروسازی

کاربردهای زعفران در صنعت داروسازی بویژه برای درمان بیماری هایی مثل بهبود بینایی، افزایش سیستم ایمنی، کاهش فشار خون، کاهش وزن، پیشگیری از سرطان، بهبود سندروم پیش از قاعدگی، درمان اختلالات ذهنی و بیماری آلزایمر، افسردگی، بهبود عملکرد قلب و غیره به اثبات رسیده و از عصاره این گیاه در ساخت داروهای مختلف به شکل گسترده استفاده می‌ شود.

زعفران یا طلای سرخ یک ادویه ارزشمند با خواص درمانی بالاست که به صورت گسترده در صنعت داروسازی کاربرد دارد. زعفران یک گیاه سرشار از آنتی اکسیدان های قدرتمند است که می تواند از سلول های بدن در مقابل عوامل بیماری زا محافظت کند.

نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که برای  اینکه زعفران را باطعم و عطر و خواص واقعی آن مصرف کنید  هنگام خرید زعفران توجه کنید که حتما از مراکز معتبر تهیه کنید.

زعفران چیست؟

زعفران یک ادویه گیاهی است که با نام طلای سرخ نیز شناخته می شود. هرچند زعفران به خاطر  رنگ و عطر بینظیری که همانند غلاف وانیل دارد بیشتر به عنوان چاشنی و ادویه در پخت و پز کاربرد دارد، اما وجود دو ماده دارویی کروسین و سافرانال در آن باعث شده است که به صورت گسترده در داروسازی برای درمان بیماری ها مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

به عبارت دیگر عطر و بوی بی نظیره زعفران به دلیل سافرانال موجود در آن است و کراسین موجود در زعفران ماده اصلی در رنگ این ادویه است.

منشاء زعفران از گلی به نام rocus sativus می باشد که خاستگاه اولیه آن در منطقه مدیترانه و ایران بوده و از این مناطق به سراسر جهان منتقل شده است.

این گیاه از خانواده سوسن است که برگ های بلند و نازک با گل های بنفشه و ۳ کلاله دارد، گل های این گیاه در زمان مناسب با دست چیده شده و پس از خشک شدن برای استفاده به بازار عرضه می شود.

به عبارت دیگر مهمترین بخش گیاه زعفران کلاله آن است که حاوی ترکیبات شیمیایی مختلفی مثل کربوهیدرات، رنگدانه کروسین در کنار آنتوسیانین، ویتامین، کاروتن، لیکوپن، یک اسانس معطر به نام سافرانال، زیگزانتین و ماده طعم دهنده پیکروکروسین می باشد.

کاربردهای زعفران از گذشته های دور که جنبه  دارویی و درمانی داشته و به دلیل سطوح بالایی آنتی اکسیدان های متفاوت برای درمان دردهای مختلف مورد استفاده قرار می گرفته است.

کاربردهای زعفران

کاربردهای دارویی موثر و شناخته شده زعفران

زعفران گیاهی ادویه ای است که کلاله یا گل های آن سرشار از آنتی اکسیدان های مختلف بوده و استفاده مستقیم یا دارویی از این گیاه می توانند در درمان بیماری های مختلف موثر باشد.

در ادامه به برخی ازکاربردهای زعفران  در زمینه دارویی  و شناخته شده گیاه زعفران یا عصاره این گیاه به شکل مختصر اشاره می شود.

کاربردهای زعفران

· بهبود بینایی

بهبود بینایی یکی از کاربردهای دارویی موثر و شناخته شده گیاه زعفران است، تحقیقات انجام شده نشان می دهد که مصرف منظم زعفران در یک مدت زمانی مشخص تاثیرات مثبتی بر روی بینایی افراد مختلف داشته است.

به همین دلیل از این گیاه در داروسازی و برای ساخت داروهای بهبود دهنده عملکرد بینایی استفاده می شود.

از دیگر کاربردهای زعفران در صنعت داروسازی تاثیر آن بر روی عملکرد بیماری AMD و بهبود گردش خون در چشم است.

به عبارت ساده کراسین موجود در زعفران می تواند باعث گشاد شدن رگ های خونی و بهبود گردش خون در چشم گردد.

· شادی آور بودن

از دیگر کاربردهای دارویی موثر و شناخته شده زعفران، خاصیت شادی آور بودن آن است به این معنا که عصاره زعفران می تواند دوپامین و نوراپی نفرین سطح بدن را افزایش داده و به سلامتی و شادابی ذهنی انسان کمک کند.

تحقیقات و بررسی های انجام شده نشان می دهد که مصرف مداوم زعفران در درمان افسردگی موثر است و می تواند شرایط روحی افراد افسرده و غمگین را تغییر دهد.

· کاهش فشار خون

تاثیر مثبت بر روی کاهش فشار خون یکی دیگر از کاربردهای زعفران است. تحقیقات و آزمایشات انجام شده نشان می دهد که مصرف زعفران در یک دوره زمانی مشخص باعث کاهش فشار خون به شکل قابل ملاحظه ای شود.

· پیشگیری از سرطان

از دیگر کاربردهای  زعفران که جنبه دارویی موثر و شناخته شده دارد پیشگیری از سرطان است. هرچند کاربردهای زعفران در داروسازی برای پیشگیری از سرطان به طور قطع به تایید مراجعه علمی نرسیده است.

اما مشاهدات بر روی مدل های سلولی و حیوانی در اعضایی مثل ریه، کبد، روده بزرگ، لوزالمعده، سینه، پروستات، تخمدان، پوست، دهانه رحم نشان می دهد که زعفران تاثیر ضد سرطانی داشته و می تواند از به وجود آمدن این عارضه در بدن جلوگیری کند.

کروسین موجود در زعفران در بدن تبدیل به کراستین شده و می تواند سلول های آسیب دیده را به صورت انتخابی از بین ببرد.
به عبارت دیگر این ماده شیمیایی با مهار پروتئین موجود در سلول های سرطانی باعث مرگ آنها می شود.

سایت:healthline.com در مورد خواص درمانی سرطان اینگونه نظر میدهد:

Saffron is high in antioxidants, which help neutralize harmful free radicals. Free radical damage has been linked to chronic diseases, such asTrusted Source cancer.

A 2020 reviewTrusted Source found that saffron and its compounds have been shown to selectively kill cancer cells or suppress tumor growth while leaving healthy cells unharmed.

زعفران سرشار از آنتی اکسیدان است که به خنثی کردن رادیکال های آزاد مضر کمک می کند. 
آسیب رادیکال های آزاد با بیماری های مزمن مانند سرطان منبع قابل اعتماد مرتبط است.

یک بررسی در سال ۲۰۲۰ نشان داد که زعفران و ترکیبات آن به طور انتخابی سلول های سرطانی 
را می کشند یا رشد تومور را سرکوب می کنند در حالی که سلول های سالم را بدون آسیب می گذارند.

کاربردهای زعفران در صنعت دارویی

· بهبود سندروم پیش از قاعدگی

بهبود سندروم پیش از قاعدگی یکی دیگر از کاربردهای دارویی موثر و شناخته شده زعفران است، از علائم این سندروم می توان به مواردی مانند گرفتگی عضلات، نفخ معده، کج خلقی و غیر اشاره کرد.

تحقیقات و مطالعات انجام شده نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض بوی زعفران یا مصرف آن در بهبود سندروم پیش از قاعدگی و پریود نامنظم موثر است و باعث بهبود این بیماری می شود.

همچنین مصرف زعفران، انتشار هورمون کورتیزول را کاهش داده و از ایجاد استرس در بدن جلوگیری می کند.

به عبارت ساده مصرف زعفران باعث کاهش کورتیزول در بدن می شود که این امر دارای خاصیت آرام بخشی بوده و می تواند به خانم ها در دوران قاعدگی و جلوگیری از دردهای این دوران کمک کند.

· درمان اختلالات ذهنی و بیماری آلزایمر

درمان اختلالات ذهنی و بیماری آلزایمر یکی دیگر ازکاربردهای زعفران است. آلزایمر یکی از شایع ترین اختلالات ذهنی است که در آن مرگ سلول های مغزی منجر به کاهش قوه تشخیص و حافظه می شود.

هرچند درمان های دارویی کنونی فقط باعث تعدیل عوارض این بیماری می شود اما کروسین موجود در کلاله گیاه زعفران در درمان اختلالات ذهنی و آسیب های مغزی موثر است.

به عبارت دیگر پتانسیل کروسین به عنوان یک آنتی اکسیدان منحصر به فرد که نوعی کاروتنوئید قابل حمل در آب است در تقویت حافظه و یادگیری موثر بوده و می تواند از آسیب های جدی در مغز جلوگیری کند.

· درمان و بهبود افسردگی

درمان و بهبود افسردگی یکی دیگر ازکاربردهای زعفران است. آزمایشات و مطالعات انجام شده نشان می دهد که استفاده منظم و با برنامه از زعفران در کاهش افسردگی موثر است.

همچنین مصرف منظم زعفران یا عصاره آن در کنترل و درمان بیماری اسکیزوفرنی موثر است و مصرف این گیاه یا عصاره آن برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی آسیب زا نیست.

بنابراین کسانی که زعفران یا عصاره آن را به طور منظم در یک دوره زمانی مشخص استفاده کنند می توانند به بهبود افسردگی خود امیدوار باشند.

در انتها لازم به ذکر است که  از دیگر کاربردهای زعفران میتوان به مصرف روزانه آن در انواع غذاها و دسرها و حتی انواع چای مانند چای ماچا اشاره کرد و با مصرف همیشگی و با رعایت اعتدال از طعم و خواص بینظیر آن بهره برد.

سخن پایانی

کاربردهای زعفران در صنعت داروسازی امری پذیرفته شده و به اثبات رسیده است. زعفران گیاه ادویه ای است که با عنوان طلای سرخ شناخته می شود و از گذشته های دور کاربردهای زعفران جنبه درمان داشته و به صورت گسترده استفاده می شده است.

امروزه از عصاره این گیاه در فرآورده های مختلف دارویی برای درمان بیماری هایی مثل بهبود سندروم پیش از قاعدگی، افسردگی، درمان اختلالات ذهنی و بیماری آلزایمر، کاهش فشار خون، سلامت استخوان، بهبود عملکرد قلب، کاهش وزن، پیشگیری از سرطان و غیره به صورت گسترده استفاده می شود.